Zijo Ribiç Mektubu

Sevgili arkadaşım,
Çocuk olmama rağmen, savaştan önce mutlu anılarım var. İnsanlar birbirlerini geçmişlerine göre yargılamazlardı, bizim de fazla bir şeyimiz yoktu ama bu mutlu olmak için yeterliydi. Farklı köylerden çocuklar birlikte oynadı; ırkçılığa ve önyargılara yer yoktu. Bunun ne anlama geldiğini bile bilmiyorduk. Herkesin eşit olduğu topluluğun bir parçası olmaktan keyif aldık.

Hafızamın derinliklerine kazınan an, ordunun bizi, ailemi ve beni almak için ön bahçemize geldiği zamandır; kelimelerle anlatılamayacak bir korku duygusu.
Kendi hayatınıza ve sevdiklerinizin hayatlarına ne olacağını bilemediğinizde; ama iyi bir şey olmayacağından eminsin. Birkaç dakika içinde, birkaç gün içinde hayatınızın sona ereceğini düşünüyorsunuz ve daha onu yaşamaya başlamadınız bile.

Bizi dövüyorlardı. Kadınlara tecavüz ediyorlardı. Sadece filmlerde olabilecek en kötü sahneleri kendi gözlerimle gördüm. Sekiz yaşındaki bir çocuğun gözleri ve zihnimde “neden biz?” sorusu yankılanıyordu. O zamandan beri aynı soru beynimde yankılanıyor. Yine de adaletin galip geleceğini umuyorum. Sekiz yaşındaki ve otuz altı yaşındaki adına savaşmak için buradayım. Hayatta kalan tek kişi benim. Bütün ailemi öldürdüler; ebeveynlerimi ve altı kardeşimi.

Uzun zaman önce sessizliğin altın olmadığını anladım. Deneyimlerim hakkında konuşmalıyım ve konuşmalıyım. Bir daha kimsenin başına gelmesin diye acı dolu geçmişi anlatmak zorundayım; ve iyiyi vurgulamalıyım ki iyilik galip gelsin. Nefretin çözüm olmadığı konusunda mütevazı aktivizmimle topluluğumuzu eğitmeye çalışıyorum. Hem küçük hem de büyük adımları tek bir hedefle atmak önemlidir; Srebrenica’nın kimsenin, hiçbir yerde başına gelmemesi için.

SREBRENİTSA’YI HATIRLAMAK
BOSNA’DAN 25. YIL DÖNÜMÜ MEKTUPLARI
Sevgili Dostum, Saygılarımla,
Zijo Ribiç
Tuzla